Kada god bih izgovorio njegovo ime u glavi mi se stvarala slika tihog, staloženog i odmerenog gospodina, kako sedi u kabinetu nad projektima uz nezaobilaznu lulu sa aromatičnim duvanom i diskutuje sa kolegama o arhitekturi, kaže istoričar umetnosti Marko Stojanović.
Jedna od privilegija baviti se istorijom arhitekture jeste upoznavanje, druženje i saradnja sa živim legendama domaće arhitektonske scene. Jedna od tih legendi bio je nedavno preminuli profesor Darko Marušić. Ostaće upamćen kao veliki stručnjak, odličan pedagog i kolega koji je uvek bio tu da pruži bezrezervnu pomoć.
Više od deset godina su Marušići, dok je trajala izgradnja naselja Cerak vinogradi, praktično živeli na gradilištu, kako bi bili u toku sa razvojem svog remek-dela.
Darko Marušić rođen je 1940. godine u Omišu, (Kraljevina Jugoslavija, danas Republika Hrvatska), studije arhitekture završio 1965. godine na Beogradskom univerzitetu, a već od naredne biva zaposlen na Institutu za arhitekturu i urbanizam Srbije (IAUS). Tu ostaje do 1973. godine, kada prelazi na Arhitektonski fakultet u zvanju asistenta, gde se penzioniše 2005. godine kao redovni profesor na Departmanu za arhitekturu, oblasti arhitektonskog i urbanističkog projektovanja, stanovanja i stambene tipologije. Bio je član nekoliko udruženja, od kojih izdvajamo Društvo arhitekata Beograda i ULUPUDS, a jedan je od osnivača stručne manifestacije BINA.
Sinergijski nastup Darka i Milenije
Svrstava se među pet najznačajnijih stručnjaka iz oblasti stambene arhitekture, pored arhitekata Mihaila Čanka, Aleksandra Stjepanovića, Dušana Krstića i Milana Lojanicu, a doživotni partner, kako u struci tako i u privatnom životu, sa kojom ostvaruje gotovo sva svoja značajna dela, bila je njegova supruga Milenija Marušić.
Sa suprugom Milenijom, Darko potpisuje niz značajnih arhitektonskih ostvarenja. Počeli su sa Blokom 61 (koautor arhitekta Milan Miodragović), gde su se prvi put susreli sa već zadatim urbanističkim okvirima i borbom sa birokratizovanim planiranjem Novog Beograda.
Stambeno naselje Cerak vinogradi, Beograd
Zatim dolazi stambeno naselje Cerak vinogradi (koautor Nedeljko Borovnica), za koji autori 1981. godine dobijaju Oktobarsku nagradu grada Beograda. Više od deset godina su Marušići, dok je trajala izgradnja, praktično živeli na gradilištu, kako bi bili u toku sa razvojem svog remek-dela. Kako sam živeo u tom kraju, imao sam prilike da pohađam osnovnu školu Ujedinjene nacije, koja se našla u sklopu naselja i iz prve ruke potvrdim svu genijalnost koja je uložena u njeno projektovanje. Tu je došla do izražaja Darkova studioznost i Milenijina energičnost, koji su sinergijski nastupili od urbanizma do detalja prozora.
U stvaralačkom zenitu Marušići izvode još jedno remek-delo. U pitanju je upravna zgrada Metals banke u Novom Sadu koja je osvojila sve nagrade koje se mogu osvojiti.
Razvoj stambene arhitekture u Srbiji može se pratiti na delima poput naselja Cvećara iz 1994. godine i Stambene zgrade u Bulevaru Revolucije (Kralja Aleksandra) iz 1999. godine.
Naselja Cvećara, Beograd
Naravno, nije stambena arhitektura jedino polje u kojem su se oprobali Marušići. Tokom 1997. godine niče Jugopetrolova benzinska pumpa, koja se uz Dejtonku arhitekte Jobsta i Šer boks arhitekte Babovića može svrstati u bisere postmoderne/haj-tek industrijske arhitekture.
Jugopetrolova benzinska pumpa, Beograd
U stvaralačkom zenitu Marušići izvode još jedno remek-delo. U pitanju je upravna zgrada Metals banke, za koju 2008. godine osvajaju gotovo sve što je moglo da se osvoji: Priznanje 30. Salona arhitekture u Beogradu, nagrade Ranko Radović i Aleksandar Šaletić. Protekle 2016. godine, zgrada Metals banke od stručnog žirija portala Gradnja.rs, dobija nagradu za najlepšu zgradu u Novom Sadu u proteklih 25 godina.
Metals banka, Novi Sad
Pedagoški rad profesora Marušića takođe se ostati u sećanju mnogih njegovih studenata, što dokazuje i veliki broj odbranjenih diplomskih, magistarskih i naravno doktorskih radova na temu stambene arhitekture.
Kada god bih izgovorio njegovo ime u glavi mi se stvarala slika tihog, staloženog i odmerenog gospodina, kako sedi u kabinetu nad projektima uz nezaobilaznu lulu sa aromatičnim duvanom i diskutuje sa starijim kolegama ili studentima o arhitekturi…
O autoru teksta
Marko Stojanović, diplomirani istoričar umetnosti, vlasnik je jedinstvenog showrooma Shamliza u Beogradu. Aktivno se bavi temama arhitekture i urbanizma u glavnom gradu.